[ads1]Sanal gerçeklik kavramının, sanal gerçeklik gözlükleri ile hayatımıza girmesi ile birlikte bu konudaki birçok tartışmaya göre daha ciddi bir şekilde göz sağlığı konusu gündeme geldi. Birçok kişi sanal gerçeklik gözlüklerinin göz sağlığımızı nasıl etkilediğini merak ediyor.
Biz de bu konuyla ilgili bir uzmandan bilgi alıp size aktarmayı uygun gördük. Konuyla ilgili Dünyagöz Hastanesi operatör doktorlarından İskender Alkın Solmaz ile yapılan söyleşiyi aşağıda bulabilirsiniz.1
Sanal gerçeklik gözlükleri göz sağlığını nasıl etkiliyor?
Sanal gerçeklik gözlükleri teknolojinin şu anda geldiği en son noktalardan biri olarak çok hızlı bir şekilde hayatımıza giriyor. Gözler, sanal gerçeklikte başrolde olduğu için bu cihazların göz sağlığına etkileri büyük önem taşıyor. Sanal gerçekliğe yakından baktığımızda, göze çok yakın mesafeden kullanılan birtakım cihazlarla gözü ve beyni şaşırtarak bir algı yaratıldığını görüyoruz. Yani, gerçek dünya ile sanal dünya arasında bir fark ortaya çıkıyor. Normal koşullarda göz; yakına, uzağa ve orta mesafeye değişik şekilde odaklanıp, beyne görüntüleri bu şekilde gönderirken; sanal gerçeklik uygulamasında göz genellikle tek bir noktaya odaklanıyor ve uygulama içindeki değişiklikler sayesinde bu sanallık ortaya çıkıyor. Bu durum ise gerçek ile sanal arasında bir kopukluğa neden olabiliyor. Uygulamanın işleyişindeki süreç, bizim normalde gözlerimizi kullanırken ve görüntüleri beynimize gönderirken yaptığımız fizyolojinin tam tersi. Bu nedenle uzun saatler ve uzun periyotlar boyunca sanal gerçeklik uygulamalarının kullanımı sonrasında kişilerde baş dönmesi, mide bulantısı, tam adaptasyon sağlayamama gibi sorunlar ortaya çıkartabiliyor.
Ne gibi yan etkilere sebep olabilir?
Özellikle birkaç saat aralıksız kullanım sonrasında kişide bir anda uyum sağlayamama gibi bir durum oluşturabilir. Bu da gözlerin gerçek dünya ile sanal dünya arasındaki algısı arasındaki farktan kaynaklanıyor. Bu noktada da beynin buna adaptasyonuyla ilgili problem yaşanıyor. Adaptasyonun haricinde göz, bilgisayar kullanımında karşımıza çıkan göz kuruluğu, gözde yorgunluk ve ağrı gibi sorunlarla gözün hem çok yakın mesafeden, hem de uzun süre uyarana maruz kalması nedeniyle çok daha sık karşı karşıya kalınabilir. Üreticiler birkaç saat içinde çözüldüğünü söyleseler de sanal gerçeklik gözlüklerinin kullanımı sırasında gözlerde kırpma azaldığı için kuruma, uzun saatler boyunca tek bir noktaya odaklanmaktan ötürü gözlerde ciddi yorgunluk ve gerginlik hissi çok daha uzun süre sürebilir.
Ancak net olarak şunu söyleyebiliriz, 13-14 yaşına kadar bu uygulamaları ve cihazları çocukların kullanmasını onaylamıyoruz ve kırma kusurlarından kaymaya, göz tembelliğinden şaşılığa kadar göz sağlığında ortaya birçok sorun için ancak ilerleyen zamanlarda daha net cevaplar verebiliriz.
Göz sağlığını etkilememesi açısından kullanım sıklığı ne olmalıdır?
[ads2]Şu anda elimizde yapılmış uzun süreli bir çalışma maalesef mevcut değil. Yani biz, 2 sene boyunca günde 3-5-8 saat sanal gerçeklik cihazı ve uygulaması kullanmış insanların gözlerinde nasıl değişiklikler olacağını bilmiyoruz. Bunu bize ancak zaman gösterecek. Ancak üreticilerin de söylediği gibi, özellikle çocuklarda bu uygulamaların ve cihazların 13 yaşına kadar kullanımı yasak. Daha önce de bahsettiğimiz gerçek ve sanal arasındaki farklılıklar ve uyum kuralları çocukların bu yaşlarda gelişen göz yapısında problem oluşmasına sebep olabilir. Örneğin; erken yaşta miyop, gözlerde ciddi boyutlarda kuruluk, kayma ve gözlerden birinde tembellik ortaya çıkabilir.
*1-Platin dergisi, 07.2016 sayısı, Sy.115.